 |
| O meu pai cando conducía o Ponferrada - Lillo. Moitos anos antes de que eu argallara esta ficción. |
A Leonardo chegoulle a hora da morte entre lusco e fusco. Tiña 89 anos e levaba case a metade ensaiando un enigmático sorriso co que pretendía firmar a historia da súa vida. Daría paso así ó descubrimento do gran segredo.
Helena
entrou como unha exhalación na casa, encargábase de mellorar a vida de
Leonardo, acompañándoo e colaborando nas actividades da súa vida diaria. Un
agarimo especial fluía entre eles, en ocasións ela tíñao confundido con amor, a
pesares da diferenza de idade e de que el se estremecía aínda falando dunha
paixón de tempos máis mozos. Durante o derradeiro ano fora insistente lembrando
a aquela outra muller que parecía non ter perdido nunca, rememoraba os seus ollos,
o seu cabelo...
Achegouse
a el, tomou a súa fría man, observou o seu sorriso e non puido evitar ela mesma
esbozar outro moi tenro. Pola súa mente pasaron vivencias compartidas e desexou
abrazar aquel corpo morto. O contacto foi estraño, sentiu un renxer no peito, un
son que desprendía o papel da mensaxe que debía chegar a ela e que despuntaba
xa polo escote do pixama azul. Dicía así: “Para Helena. Un último
desexo”. Coa mirada nubrada puido ler aquela
caligrafía de pouca escola e moita intelixencia.
Querida Helena. Nos últimos anos a túa presenza fíxome
moi feliz. Agradezo os teus coidados que lograron que a decadencia do meu corpo
non fora impedimento para seguir adiante ata o día da miña morte, que como ves chegou. O meu desexo é que realices o que eu non puiden
facer, liberar a miña amada, para que poida retornar ó mundo do que eu a ocultei.
O lugar onde poderás atopala descubriralo
unha vez que sexa soterrado.
Un forte abrazo.
Leonardo Taboada
Gardou con delicadeza a carta e xestionou a despedida. Chegaron
familiares, amigos… en minutos a casa encheuse de persoas que prepararon ó defunto
para o seu evento final e choraron ó finado. O funeral foi relixioso, o coro
alzaba a súa voz ós ceos, esperando así abrir as portas do máis alá proclamando
que a morte non é o final do camiño. Helena chorou en silencio e comezou a pensar
por primeira vez no significado daquela carta que falaba de liberar a unha
muller. Desterrou a idea de que tivese algún sentido todo aquilo, o
comportamento de Leonardo quizais delataba certa demencia, sospeitaba que un
mundo imaxinario que só el coñecía podía ter xerminado no seu maxín.
A
ausencia do ancián supuxo para a súa auxiliar un sentimento de duelo que lle
facía temer que a magoa e a incerteza emborrallase os recordos. Non barallou
moito no tema porque aquela mesma noite a carta cobrou sentido, o son
persistente do teléfono non cesou ata que descolgou o auricular e a voz dunha
muller anunciou un encontro. A lúa chea iluminaba a entrada da casa de Helena
engadindo certo aire de misterio, a avogada de Leonardo entregoulle un sobre
lacrado a súa atención. Pousou suavemente o paquete sobre a mesa da cociña,
temía o que puidese conter, todas as súas conxecturas rozaban o delirio.
Resgou
coa axuda dunhas tesoiras o sobre sepia e baleirou o seu contido sobre a
superficie de madeira, observando o colaxe que se formara sen pretendelo. Unha
foto de Leonardo en branco e negro ó volante dun autobús que hoxe sería unha
reliquia de museo, unha ilustración que parecía representar unha constelación
de estrelas, un mapa multicolor, recortes de xornal, unha chave enorme… e unha cuartilla,
quizais nexo de unión de todos aqueles elementos dispares. Naquel intre
preguntouse se estaba soñando ou se se estaba convertendo en cómplice de non
sabería definir que, confiaba na bondade de aquel home polo que decidiu seguir
adiante ata o final.
Quedara sen
traballo co cal tiña todo o tempo do mundo para compracer os desexos do que
aínda era o seu xefe, pagáballe sempre por adiantado con xenerosidade e
quedaban un par de semanas para finalizar o mes. Agarrou a cuartilla y leu
lentamente.
Querida Helena. No mapa atoparás o lugar exacto onde te agarda
para que a leves a onde lle rendan honores. Confío na túa lealdade.
Leonardo Taboada
Non daba creto,
temía o peor pero parecíalle imposible, gardou de novo o contido no sobre que a
súa vez permanecería dentro da mochila violeta ata o día seguinte. Durmiu
placidamente e soñou tanto que endexamais recordaría nin o último soño, ou si?.
A súa mente inconsciente articulou miles de desenlaces para esta historia, que a
convertía en peza fundamental dun descubrimento que o tempo diría se era
relevante ou unha broma do destino. Amenceu cun sorriso e sen un ativo de
preocupación, estaba segura de que sabería o que debía facer en cada intre,
incluso se debía chamar á policía e informar sobre a persoa que tanto quixera.
Seguiu as instrucións
do croques, a liña de autobuses deixouna no pobo de Lillo, camiñou uns minutos
antes de chegar a unha casa rural de pedra case en ruínas en medio da nada. Unha
construción adxacente chamou a súa atención, o portalón atraeu a súa curiosidade,
sacou a chave da mochila e introduciuna na pechadura. O espazo en penumbra que
se abriu ante ela non tiña nada que ver cun garaxe común, o olor a herbas
aromáticas inundaba o ambiente extraordinariamente acolledor. Un raio de luz
entrou pola fiestra coma se dun rosetón se tratase e iluminou de cores cálidos
o interior, a paz apoderouse de aquel lugar e ante os seus ollos admirou por
segunda vez o vehículo que aparecía na fotografía de Leonardo. O autocar antigo
presidía a estancia coroado cun letreiro enorme que anunciaba as viaxes que
ofertaba noutro tempo: Ponferrada – Lillo. Debía poñerse ó volante e liberar
aquel vehículo do paso do tempo?
Achegouse
sixilosamente coma se temese espertar a alguén, temía alterar aquela paz que a
embriagaba. Ó chegar á porta esta abriuse coma se a estivese agardando.
Imaxinaba que aquela situación fora vivida por Leonardo ata que o seu estado de
saúde o imposibilitou para acudir o santuario particular. Subiu, non había
asentos, foran substituídos por bancos de madeira, sentíase como se entrase por
primeira vez nunha catedral e tivo tentacións de pedir tres desexos como dita o
costume. O teito simulaba unha bóveda de estrelas, imaxinouse capaz de tocar o
ceo, dende onde quizais Leonardo a estaría vendo. De novo o sol que xogaba fora
entre as nubes lanzou un destello intenso que proxectou un feixe de luz cara o
fondo do autocar. Os seus ollos craváronse nela, no seu cabelo, nos seus ollos,
no seu sorriso… Camiñou ata tela diante, a porta pechouse de súpeto e unha voz
en off invadiuno todo:
“Se saíu
como planeei estás aquí Helena. Non te asustes, non tes nada que temer, son un
pobre vello que xa descansa en paz e que so ten agradecemento para ti. Cando te
vin por primeira vez souben que serías o meu anxo, a que me coidaría na vellez
e a que me axudaría a que, a muller que tes ante ti, saia á luz.
Sendo
neno tiña dúas paixóns, unha era escoitar ó mestre Mateo, que adoraba a arte y a
astronomía. Acudía ó colexio cando mo permitían as tarefas do campo. Cando
levaba o gando á serra descubrín a miña segunda paixón, comezaban a construír
pistas e un día vin un autocar que serpeaba entre as montañas. O son de aquel
motor Perkins atraíame e dábame medo a un tempo.
Cumprín
o servizo militar en África onde obtiven o permiso de conducir e co tempo alcancei
o gran soño, conducir autobuses. Unha tarde, neste autocar onde estás, que
recuperei do despezamento, sucedeume o que cambiaría a miña vida.
O
mestre Mateo xa ancián subiu un día apresuradamente, sentouse preto de min e
contoume que se lle ía a vida. Antes de baixarse do vehículo dixo nun murmurio que o paquete que lle axudara
a cargar tan coidadosamente era o seu legado, e era para min. Quedei sen
palabras da emoción e o velo afastarse berrei un “Grazas profesor” que foi
correspondido coa derradeira mirada do mestre e un sorriso especial.
Descubrín
á que sería o meu amor verdadeiro, á que quixen en segredo... Custoume quitar
todo aquel papel de diferentes grosores e texturas que a cubrían para
preservala do mundo, souben que non me desprendería de ela endexamais. Pero
lendo un día o xornal xurdiume a dúbida de se tería irmás, como insinuaba a
teoría do mestre, que poderás ver nos arquivos que gardo. El chamouna Maia por
unha inscrición ó dorso. Eu proporcioneille un fogar entre as estrelas. En fin,
é túa, así como este santuario que a alberga”.
 |
| A Gioconda, tamén coñecida como Mona Lisa, de Leonardo da Vinci. |
O parecido do cadro
coa Gioconda de Leonardo era evidente pero todo aquilo sen deixar de ser
emocionante soaba a fantasía, se non houbera unha morte de por medio pensaría
que se trataba dalgún tipo de brincadeira. Recordou un dos recortes gardado por
Leonardo no sobre: “A Gioconda ten unha xemelga
en Madrid”. Sorriu, que parentesco tería Maia?, igual descendente como boa
copia, non necesariamente irmá. O certo é que se sentía aliviada de que aquela
muller sorrise impertérrita dende o lenzo, temía atopar un corpo momificado co
que recordou de súpeto que soñara.
 |
| A nai de Norman Bates en Psicosis, dirixida por Alfred Hitchcock en 1960. |
Estudou os arquivos do mestre con ansias de saber, protexeu o cadro con todo aquel material de embalaxe que a transportara noutro tempo e decidiuse a investigar. O día seguinte Maia viaxaba nun lugar seguro cara Madrid, ó volante ía Raúl que foi relevado polo seu compañeiro e non puido evitar sentarse a carón da moza.
- Ola
Helena.
- Ola Raúl,
había moito tempo que non nos viamos.
- Dende o
instituto, non? – matizou el.
- Non
sabía que traballabas aquí.
- Despois
de terminar Historia, non lograba un traballo estable e optei por este camiño
sobre rodas.
Recomendoulle un
hostal e quedaron esa mesma noite para conversar. El dispoñía duns días libres
e ela necesitaba un aliado. Cando Helena lle ensinou a ilustración da constelación
de estrelas, recoñeceu ó instante as Pléiades, aquilo convenceuna por completo
de que Raúl era a persoa indicada para axudala.
- Para os
antigos Gregos as Pléiades eran sete irmás. Os seus pais eran Pleione e Atlas.
- O que
foi condenado por Zeus a soster o ceo - comentou ela.
- Certo.
Un día as Pléiades estaban viaxando coa súa nai e atoparon o cazador Orión. Que
namorou de Pleione e as súas fermosas fillas e tratou de ganarse o seu amor
perseguíndoas, polo que Zeus interveu e transformou ás mulleres en pombas para
axudalas a fuxir.
- E elas
voaron cara o ceo ata converterse en estrelas.
Helena contoulle do
seu traballo como auxiliar, o segredo de Leonardo, a teoría do mestre de que
había 7 cadros similares asociados a cada estrela da constelación e o seu viaxe
ó Museo do Prado na procura de respostas. Raúl desexaba ver o cadro, non era un
experto pero tiña criterio. Unha vez que admirou a representación calcada a
Gioconda e a documentación, propuxo consultar a cuestión ó propio museo.
Xa no Prado non
houbo obxeccións de estudar o asunto, á vista do que tiñan entre mans. O
entusiasmo dunha das restauradoras fixo que logo tiveran novas. As pescudas daban resultados, a falta de un
estudio exhaustivo María Rodríguez inclinábase sobre o cadro da familiarmente
coñecida como Maia e sorría.
- Non me
atrevo a dicir nada, leva o seu tempo datar, determinar procedencia, autoría...
Maia non so é o nome dunha estrela, non me quero aventurar pero, irremediablemente
veume á cabeza certa conexión coa obra de mulleres artistas do Renacemento que permanecen
no anonimato. Quizais fora pintada na sombra, parece unha copia tan real pero ó
mesmo tempo tan persoal, o sorriso parece reflectir un novo enigma e na súa
mirada podo intuír máis segredos.
Foi unha sensación
liberadora deixar a Maia naquel lugar pero, aínda así, para quitarlle
dramatismo á despedida, Raúl plantexou a Helena unha proposición inesperada. Sentíase
capaz de poñer en funcionamento o autocar de Leonardo, poderían percorrer o
mundo no Ponferrada-Lillo. Foi así como Helena descubriu a paixón por viaxar,
sorrir, o amor a arte… e que a vida da sorpresas agradables, se estás disposta
a vivila con intensidade.
 |
| As Pléiades («pombas» en grego), tamén coñecidas como as sete irmás. |
.jpg)
